Nguyên nhân lồi củ xương hàm trên và cách điều trị an toàn

Lồi củ xương hàm trên là một dạng phát triển xương lành tính, thường thấy ở vòm miệng. Đây là một tình trạng phổ biến và thường không gây hại, nhưng đôi khi có thể ảnh hưởng đến việc đeo hàm giả. Vì vậy để thuận tiện khi có sử dụng hàm giả và các vấn đề răng miệng khác, hãy cùng Nha Khoa Shark tìm hiểu cặn kẽ hơn về tình trạng này trong bài viết sau đây.

Lồi củ xương hàm trên là gì?

Lồi củ xương hàm trên hay còn gọi là Torus palatinus, là một hiện tượng phổ biến và hoàn toàn lành tính trong khoang miệng, được hình thành từ sự phát triển quá mức của xương vòm miệng. Thường nằm ở đường giữa khẩu cái cứng, lồi xương này có thể có kích thước và hình dạng khác nhau, từ nhỏ đến lớn.

Mặc dù có thể sờ thấy, nhưng Torus palatinus thường không gây đau đớn hay khó chịu. Chỉ trong một số trường hợp hiếm hoi khi khối lồi phát triển lớn, nó có thể ảnh hưởng đến các chức năng như nhai, nuốt hoặc gây khó khăn trong việc làm hàm giả tháo lắp.

Các dạng lồi củ ở xương hàm trên thường gặp

Phân loại hình thái của torus khẩu cái không chỉ để nhận diện mà còn để tiên lượng những ảnh hưởng của nó đến chức năng và các can thiệp nha khoa khác. Cụ thể có 4 loại như sau:

Torus phẳng: Khối lồi xương này có xu hướng bè ra hai bên, tạo thành một gờ xương rộng nhưng không quá cao ở giữa vòm miệng.
Torus hình thoi: Khối xương hẹp và kéo dài dọc theo trung tâm của khẩu cái, giống như một đường gờ nổi rõ.
Torus nhiều múi: Thay vì một khối liền, đây là một cụm gồm nhiều khối xương nhỏ, tròn hợp lại. Bạn có thể thấy các rãnh nhỏ chia tách chúng.
Torus dạng thùy: Đây là một khối xương lớn, riêng lẻ, thường có phần chân rộng và phần thân nhô cao rõ rệt. Dạng này ít gặp nhưng thường gây chú ý nhất vì kích thước quá lớn của nó.

Như vậy, hình dạng của torus quyết định mức độ ảnh hưởng của nó đến sức khỏe răng miệng và là yếu tố quan trọng để nha sĩ đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp.

Nguyên nhân bị lồi củ xương hàm trên

Lồi củ xương hàm trên mặc dù không nguy hiểm nhưng nhiều người vẫn thắc mắc về nguyên nhân hình thành. Dưới góc độ nha khoa, sự phát triển này được cho là kết quả của sự tương tác giữa nhiều yếu tố, bao gồm:

Yếu tố di truyền

Đây được xem là yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất. Nếu trong gia đình có cha hoặc mẹ bị lồi củ xương hàm, con cái sẽ có nguy cơ cao cũng gặp phải tình trạng này.

Tật nghiến răng

Lực nhai mạnh và áp lực liên tục từ tật nghiến răng có thể kích thích vùng xương ở vòm miệng phát triển dày lên theo thời gian, hình thành nên lồi củ.

Chế độ dinh dưỡng

Một số nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa chế độ ăn giàu cá biển và sự phát triển của lồi củ xương. Nguyên nhân có thể do hàm lượng cao vitamin D và chất béo không bão hòa đa trong cá biển – những dưỡng chất thúc đẩy sự tăng trưởng của xương.

Mật độ xương cá nhân

Tình trạng này cũng được ghi nhận nhiều hơn ở phụ nữ sau mãn kinh, nhóm đối tượng thường có sự thay đổi về mật độ xương rõ nhất.

Dấu hiệu nhận biết xương hàm trên bị lồi cũ

Để nhận biết bản thân có bị lồi xương khẩu cái không, bạn cần xem qua các dấu hiệu sau:

Vị trí: Xuất hiện một khối xương cứng, đơn độc ngay tại đường giữa của vòm họng.
Cảm giác: Khi sờ bằng lưỡi hoặc ngón tay, bạn sẽ cảm nhận được một phần nhô lên, cứng chắc, không di động.
Kích thước và hình dạng: Kích thước của lồi xương rất đa dạng, có thể chỉ là một gờ nhỏ vài milimet hoặc phát triển thành một khối lớn hơn 6mm. Hình dạng cũng không cố định, có thể phẳng, tròn đều, hình thoi, hoặc chia thành nhiều thùy nhỏ trông giống như chùm nấm.

Quá trình phát triển của lồi xương thường bắt đầu ở độ tuổi dậy thì nhưng diễn ra rất chậm, vì vậy nhiều người chỉ nhận thấy sự hiện diện của nó khi bước vào tuổi trung niên. Ở người lớn tuổi, khối lồi xương này có xu hướng ngừng phát triển, thậm chí có thể nhỏ lại do quá trình lão hóa tự nhiên của xương.

Có thể nhận biết lồi xương khẩu cái bằng cách chạm tay vào vị trí hàm trên

Ai có nguy cơ dễ bị lồi xương khẩu cái?

Mặc dù là một tình trạng lành tính, nhưng cũng ảnh hưởng đôi chút đến sức khỏe răng miệng của bạn và một trong những đối tượng có nguy cơ dễ mắc phải Torus đó là:

Phụ nữ và người trẻ tuổi: Đây là hai nhóm đối tượng thường được ghi nhận có tỷ lệ mắc cao hơn.
Tính chất di truyền và dân tộc: Bệnh thường có tính di truyền và phổ biến hơn ở người gốc Á.
Chế độ ăn uống: Các nghiên cứu cho thấy sự liên kết giữa việc tiêu thụ nhiều vitamin D và chất béo không bão hòa đa với sự phát triển của khối lồi xương này.
Tiền sử gia đình: Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Chẩn đoán và điều trị lồi củ xương hàm trên như thế nào?

Để đưa ra chẩn đoán chính xác về lồi xương khẩu cái và loại trừ các bệnh lý khác có thể có biểu hiện tương tự, nha sĩ có thể đề nghị chụp phim CT Conebeam 3D. Công nghệ hình ảnh này cho phép quan sát chi tiết cấu trúc xương, từ đó phân tích và đánh giá đúng bản chất của khối lồi xương, đảm bảo bạn nhận được chẩn đoán đáng tin cậy nhất.

Chụp CT Cone Beam để đánh giá tình trạng Torus trước khi điều trị

Trong trường hợp khối lồi xương phát triển quá lớn, gây vướng víu, khó chịu, ảnh hưởng đến việc đeo hàm giả hoặc các vấn đề sức khỏe răng miệng khác, bạn nên thảo luận cùng nha sĩ về phương án phẫu thuật cắt bỏ Torus. Quy trình này thường được thực hiện dưới hình thức gây tê tại chỗ, nha sĩ sẽ nhẹ nhàng loại bỏ phần xương thừa và đóng kín vết thương.

Thời gian thực hiện và quá trình hồi phục sẽ tùy thuộc vào kích thước và hình dạng cụ thể của khối lồi xương. Sau phẫu thuật, bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết về cách chăm sóc tại nhà và kê đơn thuốc cần thiết để giảm thiểu khó chịu và ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng, giúp quá trình lành thương diễn ra thuận lợi.

Thông qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan về lồi củ xương hàm trên. Nha Khoa Shark hiểu rằng bất kỳ sự thay đổi bất thường nào trong vòm miệng cũng có thể gây ra lo lắng. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng phần lớn các lồi củ này là hoàn toàn vô hại. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn hoặc nhận thấy khối lồi gây cản trở trong sinh hoạt, hãy liên hệ ngay đến Hotline 1800 2069 để được Bác sĩ tư vấn ngay nhé.