Răng khôn có tác dụng gì? Khi nào nên nhổ răng khôn?

Răng khôn là gì?

Răng khôn (răng số 8) là răng mọc sau cùng trên cung hàm, thường xuất hiện ở độ tuổi 17–25. Mỗi người có tối đa 4 răng khôn, nằm ở vị trí trong cùng của hàm trên và hàm dưới.

Do xương hàm đã gần hoàn thiện nên răng khôn mọc thường thiếu chỗ, dễ mọc lệch, mọc ngầm hoặc chỉ nhú một phần. Vì vậy, răng khôn hay gây đau nhức, viêm sưng nướu răng khôn, sâu răng và ảnh hưởng đến răng bên cạnh. Trong nha khoa hiện đại, răng khôn được đánh giá là ít giá trị ăn nhai và thường được chỉ định nhổ khi có nguy cơ biến chứng.

>>> Xem thêm: Dấu hiệu bạn đang mọc răng khôn.

Răng khôn có tác dụng gì?

Nhiều người cho rằng răng khôn chỉ gây đau nhức và không có giá trị gì. Tuy nhiên, trên thực tế, nếu răng khôn mọc thẳng, đủ chỗ và khỏe mạnh, chúng vẫn có thể mang lại một số lợi ích nhất định cho việc ăn nhai và điều trị răng miệng.

Hỗ trợ ăn nhai, giúp nghiền thức ăn tốt hơn

Khi răng khôn mọc đúng hướng và có răng đối diện ăn khớp, chúng sẽ tham gia trực tiếp vào quá trình nhai. Nhờ đó, thức ăn – đặc biệt là đồ dai hoặc cứng – được nghiền nhỏ hơn, giúp việc ăn uống dễ dàng hơn và giảm áp lực cho dạ dày.

Có thể tận dụng nếu mất răng hàm bên cạnh

Trong trường hợp răng số 7 (răng hàm chính) bị hư hỏng nặng và phải nhổ bỏ, răng khôn khỏe mạnh có thể trở thành “phương án dự phòng”. Theo thời gian, răng khôn có thể nghiêng hoặc dịch chuyển về phía khoảng trống để hỗ trợ lấp chỗ răng đã mất, giúp duy trì răng thật và hạn chế phải trồng răng giả.

Có thể phát huy tác dụng tốt trong việc làm điểm tựa khi phục hình răng

Với những người không đủ điều kiện trồng Implant, răng khôn nếu chắc khỏe vẫn có thể được dùng làm điểm tựa để làm cầu răng. Nhờ đó, bác sĩ có thể phục hồi lại khả năng ăn nhai ở vùng răng hàm phía sau mà không cần can thiệp quá phức tạp.

>>> Xem thêm: Mọc răng khôn có ý nghĩa gì?

Tác dụng của răng khôn trong chỉnh nha và niềng răng hiện đại

Ngày nay, răng khôn không còn bị xem là răng thừa trong mọi trường hợp. Nếu răng khôn mọc đúng hướng và khỏe mạnh, bác sĩ chỉnh nha có thể tận dụng để hỗ trợ điều chỉnh hàm răng, giúp giảm bớt các can thiệp phức tạp.

• Kéo răng khôn thay thế răng đã mất: Trong một số trường hợp mất răng số 7, bác sĩ có thể dùng niềng răng để kéo răng khôn về đúng vị trí. Giúp tận dụng răng thật, hạn chế phải trồng răng Implant..
• Hỗ trợ sắp xếp lại răng hàm phía sau: Răng khôn mọc thuận lợi có thể tham gia vào quá trình điều chỉnh khớp cắn giúp hàm răng cân đối và ổn định hơn sau niềng.
• Giúp duy trì xương hàm khỏe mạnh: Chân răng khôn tiếp tục tạo lực tác động lên xương hàm. Hạn chế tình trạng tiêu xương ở vùng góc hàm khi bị mất răng lâu ngày.

Khi nào răng khôn phát huy tác dụng tốt nhất?

Răng khôn chỉ thực sự có lợi khi mọc đúng và khỏe mạnh. Để tránh gây đau nhức hay biến chứng, răng khôn nên đáp ứng các điều kiện sau:

• Mọc thẳng và đủ chỗ cung hàm: Cung hàm đủ rộng để răng mọc lên ngay ngắn, không đâm vào răng số 7, không gây xô lệch hàm răng.
• Đảm bảo khớp cắn: Hàm trên và hàm dưới có răng tương ứng để nhai. Tránh tình trạng răng khôn trồi dài, gây lệch khớp cắn
• Không bị lợi trùm răng khôn: Không có nướu che phủ thân răng. Hạn chế giắt thức ăn, viêm nhiễm và hôi miệng.
• Dễ vệ sinh, không sâu răng: Có thể chải răng, làm sạch hàng ngày và không bị sâu răng hay viêm quanh răng khôn.

Tại sao tác dụng của răng khôn hiện nay thường bị hạn chế?

Dù có thể mang lại một số lợi ích trong điều kiện lý tưởng, nhưng trên thực tế, đa số răng khôn không phát huy được tác dụng và thường được bác sĩ khuyến nghị nhổ bỏ vì những lý do sau:

• Khung hàm ngày càng nhỏ: Do thói quen ăn uống hiện đại với nhiều thức ăn mềm, xương hàm không còn phát triển rộng như trước, khiến phần lớn răng khôn không đủ chỗ mọc, dễ bị mọc lệch, mọc ngầm hoặc kẹt trong xương hàm.
• Vị trí sâu, khó vệ sinh: Răng khôn nằm ở trong cùng cung hàm, bàn chải khó tiếp cận, dễ giắt thức ăn, lâu ngày gây sâu răng, viêm nướu và nhiễm trùng quanh răng khôn.
• Nguy cơ ảnh hưởng răng bên cạnh: Răng khôn mọc lệch có thể đẩy răng số 7, làm hỏng men răng, gây sâu răng kế cận hoặc đau nhức kéo dài.
• Ít tham gia vào chức năng ăn nhai: Nhiều răng khôn không có răng đối diện hoặc mọc không đúng trục nên gần như không tham gia nhai, thậm chí còn gây rối loạn khớp cắn.

>>> Xem thêm: Răng khôn mọc lệch nhưng không đau thì có nên nhổ không?

Răng khôn có thể gây ra những vấn đề gì?

Trong nhiều trường hợp, răng khôn không mọc đúng vị trí và có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng. Các vấn đề thường gặp gồm:

• Đau nhức kéo dài: do răng khôn cố trồi lên nhưng bị cản trở bởi xương hàm hoặc mô nướu.
• Viêm lợi trùm: nướu sưng đỏ, đau rát, dễ nhiễm trùng và gây khó khăn khi ăn uống.
• Tổn thương răng số 7: răng khôn mọc lệch đâm vào răng bên cạnh khiến răng số 7 sâu, yếu hoặc mất răng.
• Áp xe, nhiễm trùng: hình thành ổ mủ, lan rộng sang mô mềm và gây nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
• Lệch khớp cắn, xô lệch răng: làm thay đổi cấu trúc hàm, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng nhai.
• U nang xương hàm (hiếm nhưng nguy hiểm): răng khôn mọc ngầm có thể tạo nang gây tiêu xương và buộc phải phẫu thuật.

Khi nào nên nhổ răng khôn?

Việc có nên nhổ răng khôn hay không phụ thuộc vào tư thế mọc và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng. Bác sĩ sẽ dựa trên thăm khám và phim X-quang để đưa ra chỉ định phù hợp.

Trường hợp nên nhổ răng khôn

Bạn nên thực hiện nhổ răng khôn khi gây ra các vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, bao gồm:

• Răng khôn mọc lệch, răng khôn mọc ngầm, gây chèn ép hoặc làm tổn thương răng kế cận.
• Đau nhức tái phát, đau lan lên đầu hoặc vùng thái dương.
• Viêm lợi trùm, nướu sưng đỏ, dễ nhiễm trùng.
• Đẩy răng số 7 gây sâu, viêm tủy hoặc làm yếu răng số 7.
• Mọc một phần gây giắt thức ăn, dễ tích tụ vi khuẩn và gây hôi miệng.
• Bác sĩ chỉ định nhổ để tránh biến chứng lâu dài hoặc ảnh hưởng cấu trúc hàm.

Trường hợp có thể giữ lại răng khôn

Không phải mọi răng khôn đều bắt buộc phải nhổ. Bạn có thể cân nhắc giữ lại răng khôn nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

• Răng mọc thẳng, đúng vị trí trên cung hàm.
• Không gây viêm nhiễm hoặc đau nhức.
• Không chạm vào dây thần kinh hay xương hàm.
• Vệ sinh dễ dàng, không gây giắt thức ăn.
• Có lợi nhẹ trong việc nhai (trường hợp này khá hiếm).

Lưu ý: Ngay cả khi răng khôn mọc thẳng, bạn vẫn nên chụp X-quang răng khôn và kiểm tra định kỳ, vì răng khôn có thể thay đổi hướng mọc theo thời gian và gây biến chứng muộn.

>>> Xem thêm: Nhổ răng khôn có đau không?